Kryptowaluty ratunkiem dla Polski

Według najnowszych danych Ministerstwa Finansów, zadłużenie Skarbu Państwa na koniec 2024 roku osiągnęło alarmujący poziom ponad 1,6 biliona złotych. Jeszcze bardziej niepokojący jest fakt, że całkowite zadłużenie sektora finansów publicznych, obejmujące również samorządy i fundusze pozabudżetowe, przekracza już 1,9 biliona złotych (około 53-55% PKB). Bez zdecydowanych reform strukturalnych prognozuje się, że w ciągu najbliższych 5-7 lat dług może wzrosnąć nawet do 2,5 biliona złotych.

Gospodarcze perspektywy Polski nie wyglądają optymistycznie z kilku powodów:

• Kryzys demograficzny – Polska ma jeden z najniższych wskaźników dzietności w Unii Europejskiej (około 1,3 dziecka na kobietę), co prowadzi do starzenia się społeczeństwa i zmniejszania siły roboczej.

• Nadmierne obciążenia podatkowe – mimo rządowych deklaracji o uszczelnianiu systemu, realne obciążenia podatkowe stale rosną, zarówno te bezpośrednie (PIT, CIT, VAT), jak i pośrednie (ZUS, akcyzy, opłaty środowiskowe). Dodatkowo, podatki mieszkaniowe i opłaty lokalne w wielu polskich miastach należą do najwyższych w Europie w stosunku do średnich dochodów.
• Masowe zamykanie firm – statystyki CEIDG i GUS pokazują, że w  2023 roku zniknęło z rynku ponad 250 tysięcy jednoosobowych działalności gospodarczych, a tempo bankructw w sektorze MŚP wzrosło o ponad 20%.

Te czynniki sprawiają, że Polska coraz częściej jest postrzegana jako "montownia Europy" – kraj oferujący tanią, choć wykwalifikowaną siłę roboczą, ale bez realnych szans na innowacyjny rozwój. Młodzi specjaliści emigrują do bogatszych krajów Europy, a zagraniczni inwestorzy traktują Polskę głównie jako bazę produkcyjną, a nie partnera w rozwoju nowych technologii.

Kryptowaluty – niewykorzystany potencjał

Podczas gdy wiele krajów inwestuje miliardy w rozwój technologii blockchain, DeFi i tokenizacji aktywów, Polska w dużej mierze ignoruje ten sektor, ograniczając się głównie do opodatkowania handlu kryptowalutami. Tymczasem technologia blockchain mogłaby przynieść Polsce liczne korzyści:

1. Przyciągnięcie inwestorów technologicznych – stworzenie korzystnych warunków podatkowych dla firm blockchainowych mogłoby przyciągnąć znaczący kapitał i wiedzę specjalistyczną. Wzorując się na Zjednoczonych Emiratach Arabskich, wprowadzenie regulowanych przepisów i niskich podatków przyciągnęłoby tysiące inwestorów z całego świata, tworząc w Polsce europejskie centrum blockchain.
2. Stworzenie regulowanego rynku tokenizacji aktywów – umożliwienie tokenizacji nieruchomości, udziałów w firmach i obligacji skarbowych otworzyłoby nowe źródła finansowania i zwiększyło płynność aktywów.
3. Wprowadzenie cyfrowej waluty narodowej opartej na blockchainie, ułatwiającej tańsze i bezpieczniejsze zarządzanie transakcjami publicznymi, a także zwiększającej transparentność wydatków państwowych.
4. Generowanie przychodów z opłat transakcyjnych i udostępniania infrastruktury blockchain – podobnie jak robią to Szwajcaria czy Singapur, co pozwoliłoby zwiększyć wpływy do budżetu państwa.
5. Utworzenie Polskiej Rezerwy Aktywów Cyfrowych - państwowego funduszu inwestycyjnego lokującego środki w kryptowaluty, który mógłby akumulować kapitał w okresach wzrostów (na wzór norweskich funduszy naftowych) i stanowić zabezpieczenie na wypadek kryzysów gospodarczych.

Możliwe scenariusze rozwoju

Polska mogłaby rozważyć kilka strategii wykorzystania technologii blockchain do transformacji gospodarczej:

• "Szwajcaria Wschodu" – stworzenie przyjaznych przepisów dla startupów kryptowalutowych, zniesienie podatku od handlu kryptowalutami dla drobnych inwestorów i przekształcenie Polski w centrum technologiczne dla Europy Środkowo-Wschodniej.
• "Tokenizacja Państwa" – uruchomienie platformy do tokenizacji obligacji i aktywów publicznych (np. lasów, infrastruktury energetycznej), umożliwiającej ich sprzedaż na globalnym rynku inwestorów.
• "Cyfrowa Reforma" – wykorzystanie technologii blockchain przez instytucje publiczne, takie jak ZUS czy NFZ, w celu zwiększenia przejrzystości, ograniczenia korupcji i obniżenia kosztów administracyjnych.
• "Krypto-Fundusz Narodowy" – zainwestowanie niewielkiego procentu rezerw państwowych w uznane kryptowaluty jak bitcoin czy XRP, z wykorzystaniem cykli rynkowych dla uzyskania wyższych zysków niż z tradycyjnych obligacji.

Wnioski

W obliczu narastającego zadłużenia, poważnych problemów demograficznych i odpływu kapitału intelektualnego, Polska stoi przed ryzykiem długotrwałej stagnacji gospodarczej. Kryptowaluty i technologia blockchain stwarzają jedną z niewielu realnych szans na gospodarczy skok cywilizacyjny – szansę, której obecni decydenci zdają się nie dostrzegać. Jeśli Polska nie podejmie odważnych kroków w tym kierunku, istnieje ryzyko, że na stałe pozostanie jedynie zapleczem produkcyjnym dla bogatszych państw zachodnich.

Kluczowe pytanie brzmi: czy polscy politycy mają wystarczająco dużo odwagi i wizji, by wykorzystać ten potencjał, zanim będzie za późno?