Cyfrowy Rubel: Szansa Rosji na Ominięcie Sankcji?

Rosja intensywnie pracuje nad wprowadzeniem cyfrowego rubla – swojej wersji cyfrowej waluty banku centralnego (CBDC). Eksperci wskazują, że ten krok ma na celu przede wszystkim uniezależnienie się od zachodnich systemów finansowych, takich jak SWIFT, z którego Rosja została wykluczona w wyniku sankcji nałożonych po inwazji na Ukrainę w 2022 roku. Cyfrowy rubel może odegrać kluczową rolę w przekształceniu rosyjskiego systemu finansowego, ale jego sukces nie jest przesądzony. Zanim stanie się powszechnie używany, musi pokonać wiele wyzwań, zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym.

Cyfrowy rubel – nadzieja Rosji na niezależność finansową

Cyfrowy rubel mógłby otworzyć Rosji nowe możliwości w handlu międzynarodowym. Największą korzyścią, jaką widzą analitycy, jest uniezależnienie się od systemów płatności kontrolowanych przez Zachód. SWIFT, globalny system wymiany informacji finansowych, był kluczowym narzędziem w światowym handlu, a wykluczenie Rosji z tego systemu poważnie utrudniło rosyjskim firmom prowadzenie międzynarodowych transakcji. W odpowiedzi Rosja zaczęła przyspieszać prace nad wprowadzeniem cyfrowej wersji swojej waluty.

Cyfrowy rubel mógłby pomóc Rosji w ułatwieniu handlu z krajami, które są mniej zależne od zachodnich sankcji, takimi jak Chiny. Wprowadzenie cyfrowej waluty pozwoliłoby na przeprowadzanie transakcji międzynarodowych bez konieczności korzystania z systemów opartych na dolarze lub euro, co mogłoby znacząco zmniejszyć wpływ sankcji na rosyjską gospodarkę.

Kluczowe funkcje cyfrowego rubla

Cyfrowy rubel, podobnie jak inne cyfrowe waluty banków centralnych (CBDC), będzie funkcjonował jako elektroniczny środek płatniczy. Jednak, jak zauważa Alexandra Prokopenko, była doradczyni Banku Centralnego Rosji, cyfrowy rubel będzie miał ograniczone zastosowanie jako narzędzie oszczędzania, ponieważ nie będzie naliczał odsetek. Oznacza to, że główną funkcją cyfrowego rubla będzie ułatwianie codziennych transakcji, a nie zastępowanie tradycyjnych mechanizmów oszczędnościowych.

„Cyfrowy rubel nie będzie akumulował odsetek na portfelach cyfrowych, co odróżnia go od tradycyjnych kont oszczędnościowych. Jego podstawową rolą będzie rozliczanie transakcji, a nie gromadzenie kapitału,” tłumaczy Prokopenko. To ograniczenie może wpływać na to, jak szybko i szeroko cyfrowy rubel zostanie przyjęty przez społeczeństwo i sektor prywatny.

Wyzwania związane z cyfrowym rublem

Pomimo potencjalnych korzyści, projekt cyfrowego rubla napotyka liczne wyzwania. Jednym z największych jest brak zaufania ze strony rosyjskiego społeczeństwa. Wielu obywateli obawia się, że wprowadzenie cyfrowej waluty wiąże się z pełną de-anonimizacją transakcji, co umożliwi rządowi jeszcze większą kontrolę nad prywatnymi wydatkami. Rosjanie obawiają się, że władze będą miały pełen wgląd w każdą transakcję i będą mogły wprowadzać restrykcje dotyczące tego, na co mogą być wydawane pieniądze.

Kolejnym wyzwaniem jest gotowość systemu finansowego do szerokiej integracji cyfrowego rubla. Choć testy z udziałem banków trwają, ich wynik nie jest pewny. Wprowadzenie tak zaawansowanego systemu wymaga odpowiedniej infrastruktury oraz wsparcia technologicznego, co wiąże się z dużymi kosztami i skomplikowanymi procesami.

Na arenie międzynarodowej Rosja może również spotkać się z problemami. Chociaż cyfrowy rubel może ułatwić handel z krajami, takimi jak Chiny, Rosja ryzykuje zwiększenie swojej zależności od chińskiej technologii i infrastruktury, gdyż Chiny znacznie wyprzedzają Rosję w rozwoju własnej cyfrowej waluty – cyfrowego juana. Choć współpraca z Chinami może pomóc Rosji w omijaniu sankcji, wiąże się to również z zagrożeniem dla długoterminowej niezależności gospodarczej Rosji.

Cyfrowy rubel a międzynarodowe sankcje

Jednym z kluczowych argumentów przemawiających za wprowadzeniem cyfrowego rubla jest jego potencjalna rola w zmniejszeniu wpływu sankcji na rosyjską gospodarkę. Jak wyjaśnia Prokopenko, cyfrowa waluta może pomóc Rosji w budowaniu alternatywnych systemów rozliczeniowych, które nie będą zależne od Zachodu. Jednak sukces tego przedsięwzięcia nie jest gwarantowany.

Chociaż Rosja, wraz z krajami BRICS, pracuje nad alternatywami dla systemu SWIFT, nie stanowią one jeszcze realnego zagrożenia dla dominacji dolara amerykańskiego w globalnym systemie finansowym. Prokopenko zauważa, że choć dla Rosji kwestia transakcji międzynarodowych jest kluczowa, Chiny nie wydają się być aż tak zaniepokojone zagrożeniem sankcji wtórnych wobec swoich instytucji finansowych.

Podsumowanie

Cyfrowy rubel to ambitny projekt, który może przynieść Rosji korzyści, zwłaszcza w kontekście sankcji nałożonych przez Zachód. Jego wprowadzenie mogłoby ułatwić handel międzynarodowy i zmniejszyć zależność Rosji od zachodnich systemów finansowych. Niemniej jednak, przed Rosją stoi wiele wyzwań, takich jak brak zaufania społecznego, obawy o nadzór państwowy oraz techniczne i finansowe trudności związane z wdrożeniem cyfrowej waluty.

Sukces cyfrowego rubla będzie zależał od tego, jak skutecznie Rosja poradzi sobie z tymi wyzwaniami oraz jak szybko uda się zbudować alternatywne systemy finansowe, które zminimalizują wpływ sankcji na gospodarkę kraju. Chociaż cyfrowy rubel może pomóc Rosji w uniezależnieniu się od Zachodu, jego pełna integracja w system finansowy oraz przyjęcie przez społeczeństwo to procesy, które mogą potrwać jeszcze wiele lat.