Pump.fun i Solana:98% tokenów to oszustwa

Solana, znana z szybkich i tanich transakcji platforma blockchainowa, stała się epicentrum masowych oszustw kryptowalutowych. Według nowego raportu firmy Solidus Labs aż 98,6% tokenów utworzonych za pośrednictwem platformy Pump.fun można zaklasyfikować jako rug pulle lub schematy pump-and-dump.

Od stycznia 2024 do marca 2025 na Pump.fun powstało ponad 7 milionów tokenów. Jednakże jedynie 97 000 z nich utrzymało płynność przekraczającą 1 000 dolarów. Pozostałe szybko traciły na wartości, pozostawiając inwestorów z bezwartościowymi aktywami.

Idealne warunki dla spekulacji

Co sprawia, że ekosystem Solany stał się tak atrakcyjny dla nieuczciwych praktyk? Eksperci wskazują na połączenie bardzo niskich opłat transakcyjnych z prostotą obsługi zdecentralizowanych giełd (DEX). Te czynniki umożliwiają błyskawiczne tworzenie i handel tokenami, co stwarza idealne środowisko dla spekulacji na memecoinach.

Pump.fun, umożliwiając natychmiastowe tworzenie tokenów, przyciągnął ogromne zainteresowanie użytkowników i osiąga dzienne obroty przekraczające 100 milionów dolarów. Większość tej aktywności ma jednak charakter czysto spekulacyjny. System wyceny oparty na krzywej wiązania ("bonding curve") powoduje wykładniczy wzrost cen tokenów z każdym zakupem, co faworyzuje twórców i wczesnych inwestorów kosztem późniejszych uczestników.

Zaawansowane metody oszustw

Raport identyfikuje również coraz popularniejszą praktykę znaną jako "deployer-funded same-block sniping". W tej metodzie twórcy tokenów przeprowadzają transakcje w tym samym bloku, w którym tworzą monetę, zarabiając na gwałtownych skokach ceny zanim inni uczestnicy rynku zdążą zareagować.

Analiza objęła również Raydium, dużą zdecentralizowaną giełdę na Solanie. Okazało się, że 93% z niemal 400 tysięcy badanych pul płynności wykazywało cechy "miękkiego rug pulla" - praktyki polegającej na potajemnym wycofywaniu płynności z rynku, co prowadzi do gwałtownych spadków cen. Choć około 25% przypadków dotyczyło kwot poniżej 732 dolarów, największy odnotowany przypadek sięgnął aż 1,9 miliona dolarów.

Konsekwencje prawne

Skala problemu doprowadziła do poważnych konsekwencji prawnych. Na początku 2025 roku przeciwko Pump.fun złożono dwa pozwy zbiorowe, zarzucające platformie naruszenie amerykańskiego prawa dotyczącego papierów wartościowych poprzez umożliwienie emisji niezarejestrowanych tokenów i pobieranie opłat sięgających nawet 500 milionów dolarów.

Pod koniec 2024 roku platforma musiała tymczasowo wyłączyć funkcję livestream po tym, jak niektórzy twórcy tokenów wykorzystywali niepokojące transmisje na żywo do sztucznego pompowania wartości swoich monet. W ciągu tygodnia po wprowadzeniu tych ograniczeń przychody Pump.fun spadły o 22 miliony dolarów.